Σκληρές ιστορίες από κορίτσια και γυναίκες που αναζήτησαν μία καλύτερη τύχη στην Ελλάδα αλλά κατέληξαν καταναγκαστικά στην πορνεία όπως τις αφηγούνται οι άνθρωποι που προσπαθούν να τις απελευθερώσουν
«Δυστυχώς η εικόνα είναι ακριβώς όπως την παρουσιάστηκε στην “Δέκατη Εντολή”». Το πρώτο επεισόδιο από την επιστροφή της επιτυχημένης σειράς του Πάνου Κοκκινόπουλου που καταπιάνονταν με την σύγχρονη μορφή σωματεμπορίας στάθηκε αφορμή να επικοινωνήσω με τον εκπρόσωπο της Α21στην Ελλάδα, Άρη Καρδασιλάρη.
Η πρώτη φορά που τον συνάντησα ήταν πριν μερικούς μήνες στην Erotica όταν πλησίασα το περίπτερο που είχαν εκεί και, μεταξύ σοβαρού και αστείου, ρώτησα τι δουλεία μπορεί να έχει μία οργάνωση που καταπολεμά το trafficking σε μία έκθεση που υμνεί την σεξουαλική απελευθέρωση. Παραδέχτηκε ότι είχαν και οι ίδιοι δεύτερες σκέψεις αν θα έπρεπε να παραβρεθούν όμως αυτό που τους έσπρωξε να κατέβουν στην έκθεση ήταν η ελπίδα ότι κάποια κοπέλα που βρίσκονταν χωρίς την θέληση της εκεί θα μπορούσε να ενημερωθεί για το πως μπορεί να δραπετεύσει από την κατάσταση στην οποία βρίσκεται.
Τα νούμερα που ακούμε από την άλλη γραμμή του τηλεφώνου από την Θεσσαλονίκη όπου βρίσκονται τα γραφεία και ο ξενώνας της Α21 είναι απίστευτα. Όπως εξηγεί ο Αρης η εμπορία ανθρώπων έχει φθάσει να είναι το δεύτερο μεγαλύτερο οργανωμένο έγκλημα στον πλανήτη (σ.σ. και όχι, το πρώτο δεν είναι τα ναρκωτικά αλλά τα όπλα) με την σεξουαλική εμπορία ανθρώπων να αποφέρει 22,6 δισ. ευρώ κάθε χρόνο στους διακινητές. Υπάρχουν 1,4 εκατομμύρια θύματα σεξουαλικής εμπορίας παγκοσμίως με πάνω από το 25% των θυμάτων να διακινείται από τη Νότια και την Ανατολική Ευρώπη.
Η Ελλάδα είναι ένα κομβικό σημείο καθώς είναι ο πρώτος σταθμός εισόδου στην Ευρώπη. Από εδώ αρκετά θύματα trafficking καταλήγουν στις αγορές του Αμστερνταμ και τους υπόλοιπους σεξουαλικούς «παραδείσους» της γηραιάς ηπείρου. Όπως μας εξηγεί ο Άρης η χώρα μας είναι για αυτές τις κοπέλες ένα «σχολείο» για το πως πρέπει να λειτουργούν στις μελλοντικές αγορές που θα διακινηθούν και που η αστυνομική δίωξη είναι πιο ισχυρή. «Είναι σαν να παίρνουν εσένα και να σε πετάνε να επιβιώσεις στην ζούγκλα, θα πρέπει να λειτουργήσεις ανάλογα για να επιβιώσεις. Έτσι και αυτές οι κοπέλες οι οποίες δεν έχουν άλλες εικόνες πέρα από την οικογένεια τους, κάποιο χωριό ή ορφανοτροφείο στο οποίο μεγάλωναν. Μαθαίνουν να έχουν ανάγκη τους προστάτες τους να κρύβονται από την αστυνομία να ζουν σαν σκιές ανάμεσα στον υπόλοιπο κόσμο».
Δεν είναι όμως μόνο σημείο διακίνησης η Ελλάδα. Η χώρα μας έχει από μόνη της μία «ανθηρή» βιομηχανία παράνομης πορνείας. «Υπάρχει πάρα πολύ μεγάλη σεξουαλική ζήτηση στην Ελλάδα. Κάποιες εκτιμήσεις κάνουν λόγο ότι υπάρχουν 20.000 παγιδευμένες γυναίκες ανά πάσα στιγμή με τις 1.000 από αυτές να είναι ηλικίας 13-15 χρονών. Οι περισσότερες από αυτές προέρχονται από την Ανατολική Ευρώπη, τα Βαλκάνια και την Νιγηρία. Υπάρχει ένας πολύ μεγάλος αριθμός συμπολιτών μας που μπορεί να έχει πάει με κάποια γυναίκα που εκδίδεται χωρίς την θέληση της και να μην έχει καταλάβει τίποτα. Όπως πολύ χαρακτηριστικά έδειξε και η τηλεταινία στην “Δέκατη Εντολή” τον πελάτη αυτό που τον ενδιαφέρει είναι να ικανοποιηθεί σεξουαλικά χωρίς να ενδιαφέρεται αν αυτή η γυναίκα το κάνει με την θέληση της. Εάν το trafficking υπάρχει και γιγαντώνεται αυτό γίνεται και με την δική μας ανοχή και ευθύνη, ή καλύτερη με την δική μας έλλειψη ευθύνης» επισημαίνει ο Άρης Καρδασιλάρης. Με απλά λόγια όλοι μείναμε στο «προσεχώς Βουλγάρες», αναλύσαμε που σπαταλήθηκαν οι επιδοτήσεις στην Θεσσαλία και στις άλλες γεωργικές περιοχές της χώρας αλλά ποτέ κανείς δεν ενδιαφέρθηκε για το πως αυτά τα «κορίτσια» έρχονταν, έφευγαν ή εξαφανίζονταν. Στην καλύτερη περίπτωση ο πελάτης έφευγε με την διπλή ευχαρίστηση ότι πέρα από την σεξουαλική του ικανοποίηση βοήθησε και μία κοπέλα που πιθανόν με τα λεφτά που θα πάρει θα βοηθήσει και την οικογένεια της στην χψ «Βουλγαρία».
Μέσα στα δυόμιση χρόνια που λειτουργεί από την Α21 η τηλεφωνική γραμμή βοήθειας 1109 έχει δεχθεί χιλιάδες κλήσεις και έχει αντιμετωπίσει 740 διαφορετικά περιστατικά trafficking που κάποιος είδε. Οι άνθρωποι που έχουν πάρει τηλέφωνο είναι κυρίως γείτονες ή πελάτες. Σπάνια είναι τα ίδια τα θύματα αυτά που έχουν καλέσει προς βοήθεια.
Η Α21 έχει δημιουργήσει στην Θεσσαλονίκη από το 2008 ένα ξενώνα (από όπου και η φωτογραφία) στον οποίο έως σήμερα έχουν φιλοξενηθεί περισσότερα από 120 θύματα trafficking, από κάποιους μήνες έως και ένα χρόνο. Στον ξενώνα υπάρχουν πέρα από δομές φιλοξενίας, δομές επανένταξης, επαγγελματικής βοήθειας ή ακόμη και επαναπατρισμού.
Πως μπορεί να σωθεί ένα θύμα σωματεμπορίας χωρίς την παρέμβαση κάποιου τρίτου; Μία περίπτωση όπως μας εξηγεί ο Άρης είναι σε έφοδο της αστυνομίας η κοπέλα είναι σε πολύ κακή κατάσταση (π.χ. ξυλοκοπημένη) οπότε και θα μιλήσει είτε θα καταφέρει να το σκάσει και θα προσπαθήσει να βρει βοήθεια όπως ήταν η πρόσφατη περίπτωση της Μολδαβής στον Άγιο Παντελεήμονα. Στην συγκεκριμένη περίπτωση η συμβολή της Α21 ήταν καθοριστική από την πρώτη στιγμή. Μία από τις υπηρεσίες που παρέχει είναι οι μεταφραστικές. Τέσσερις το πρωί που η κοπέλα έφθασε στο αστυνομικό τμήμα, και δεν υπήρχε η δυνατότητα συνεννόησης οι άνδρες κάλεσαν την γραμμή του 1109 το οποίο έχει μεταφραστές 24ώρες το 24ώρο για περισσότερες από 170 γλώσσες και διαλέκτους και μπόρεσαν να κινηθούν κατά των διακινητών.
Ένας στους 100.000 διακινητές φτάνει σε δίκη
Το δυσάρεστο της υπόθεσης είναι περιπτώσεις σαν αυτή καθυστερούν πολύ να φθάσουν στην δικαιοσύνη. Όπως εξηγεί ο εκπρόσωπος της Α21στην καλύτερη των περιπτώσεων θα εκδικαστεί σε ένα χρόνο, αν έχει Έλληνες κατηγορούμενους θα πάρει και 1-2 αναβολές. Για παράδειγμα υπόθεση του 2010 φθάνει στο ειδώλιο μετά από πέντε χρόνια. «Μετά από όλο αυτό διάστημα, ποια γυναίκα θέλει να μπει ξανά σε αυτή την διαδικασία αν πλέον έχει βρει τον δρόμο της ή αν έχει επιστρέψει στην πατρίδα της; Έτσι πηγαίνουμε στο δικαστήριο – όπου το κράτος έχει στραφεί κατά του διακινητή για σωματεμπορία – και χωρίς τον μοναδικό μάρτυρα που είναι το θύμα στις περισσότερες περιπτώσεις οι σωματέμποροι αθωώνονται καθώς όπως είναι λογικό ένας δικαστής δεν μπορεί να στείλει κάποιον φυλακή για είκοσι χρόνια αν δεν διαθέτει μία ισχυρή κατηγορία». Σύμφωνα με τις στατιστικές μόνο 1-2% των θυμάτων διασώζεται και μόνο ένας στους 100.000 Ευρωπαίους που εμπλέκονται με την διακίνηση ανθρώπων καταδικάζεται. Αν και το σκηνικό είναι ζοφερό πριν από στα τέλη Ιανουαρίου υπήρξε μία σημαντική επιτυχία των διωκτικών αρχών και της ελληνικής δικαιοσύνης καθώς μετά από συντονισμένες κινήσει δύο διακινητές καταδικάστηκαν ο πρώτος σε 32,5 χρόνια κάθειρξη και 100.500 ευρώ χρηματική ποινή και ο δεύτερος σε 24 χρόνια και 100.000 ευρώ πρόστιμο. Πρόκειται για μία από τις πιο βαριές ποινές που έχουν δοθεί σε υπόθεση εμπορίας ανθρώπων στην Ευρώπη.
Η A21 έχει βοηθήσει οικονομικά (εισιτήρια, νομική στήριξη, φιλοξενία) αρκετές κοπέλες ώστε να παραβρεθούν σε δίκες και να δεχτεί πλήγματα το δίκτυο διακίνησης. Μέχρι τα τέλη του 2013 45 εμπλεκόμενοι βρέθηκαν στην φυλακή με μέσο όρο 12 χρόνια φυλάκισης, ενώ τα πρόστιμα ξεπερνούν 1,8 εκατ. ευρώ.
Για να κλείσουμε το δικαστικό σκέλος αξίζει να αναφερθεί ότι ένας μεγάλος αριθμός δεν φτάνει ποτέ στην δικαιοσύνη καθώς ένα μεγάλο ποσοστό των θυμάτων δωροδοκείται για να αλλάξει την κατάθεση του, και να πει απλώς ότι πιέστηκε από την αστυνομία στην αρχική της κατάθεση. Για μία κοπέλα για παράδειγμα από την Ρουμανία ή την Μολδαβία τα 5.000 ή τα 10.000 που θα πάρει για μια ψευδορκία της επιτρέπουν μία άνετη ζωή για αρκετά χρόνια.
Η Αθηναία φοιτήτρια και το κορίτσι του ορφανοτροφείου
Ζητήσαμε από τον Άρη να μας αναφέρει τις περιπτώσεις που του έχουν κάνει την μεγαλύτερη αίσθηση από το 2008 που έστησαν στην Ελλάδα την A21. “ Κάθε περίπτωση είναι μοναδική αν και πάνω κάτω είναι η πορεία είναι η ίδια. Μία ιστορία που έχει ενδιαφέρον, αν και η κοπέλα δεν κατέληξε σε εμας, αφορά μία φοιτήτρια στην Θεσσαλονίκη με καταγωγή από την Αθήνα. Είναι μία από τις λίγες περιπτώσεις που έχουμε να κάνουμε με Ελληνίδα. Η κοπέλα κάλεσε από μόνη της στο τηλέφωνο μιας αγγελίας για προσφορά μασάζ. Ηρθε σε επαφή με τους ανθρώπους της αγγελίας οι οποίοι της ανέφεραν ότι θα μπορούσε να βοηθηθεί καλύτερα οικονομικά εάν άρχιζε πέρα από μασάζ να προσφέρει και σεξουαλικές υπηρεσίες. Όσο προχωρούσε πιο βαθιά παρατήρησε ότι τα υπόλοιπα κορίτσια που βρίσκονταν στο κύκλωμα πορνείας ελέγχονταν με ναρκωτικά. Στην αρχή αθώα, μέσα από πάρτι που γίνονταν στο σπίτι της διακινητή με κοκαΐνη, ηρωίνη και χάπια και στην συνέχεια μέσα από ένα κύκλο εθισμού. Η φοιτήτρια η οποία δεν ήθελε να συνεχίσει καθώς έβλεπε ότι η μόνη αμοιβή δεν ήταν χρήματα αλλά ναρκωτικά όταν ζήτησε να σταματήσει δέχτηκε απειλές, της έσπασαν το αυτοκίνητο και την κυνήγησαν στο σπίτι της. Δεν ξέρουμε πως κατέληξε αυτή η ιστορία καθώς η κοπέλα αυτή στο τέλος έκανε πίσω και δεν ζήτησε την στήριξη μας”. Αυτό που εξηγεί ο Άρης είναι η χρήση ναρκωτικών θολώνει περισσότερο τα νερά στο κύκλωμα σωματεμπορίας. Αυτό που βλέπουν οι διωκτικές αρχές είναι κάποια “πρεζάκια” που θα έκαναν τα πάντα για την δόση τους και όχι κάποιες γυναίκες που με όπλο τα ναρκωτικά εκδίδονται χωρίς την θέληση τους.
Μία άλλη χαρακτηριστική ιστορία που θυμάται ο Άρης είναι αυτή ενός κοριτσιού από την Βουλγαρία που είχε μεγαλώσει σε ορφανοτροφείο. Όπως συμβαίνει σε αρκετές τέτοιες περιπτώσεις κάποιος νεαρός αλιεύει τις κοπέλες, τις “ερωτεύεται” και τους πουλάει το παραμύθι της ιδανικής ζωής στην ηλιόλουστη Ελλάδα. Η ειρωνεία είναι ότι σχεδόν με το που φτάνουν στην χώρα μας τα περισσότερα από τα κορίτσια αυτά βλέπουν ελάχιστα τον ήλιο. Και στην συγκεκριμένη περίπτωση ενώ όλα ξεκίνησαν ρόδινα και το ζευγάρι “φιλοξενούνταν” σε ένα διαμέρισμα Βουλγάρων στην Θεσσαλονίκη στην συνέχεια άρχισαν να βγαίνουν τα πρώτα σύννεφα. Ο φίλος παρουσιάστηκε ως κάποιος που τον κυνηγάει η βουλγαρική μαφία και η κοπέλα βρέθηκε κλειδωμένη σε ένα δωμάτιο να εξυπηρετεί σεξουαλικά τις ορέξεις των πελατών του κυκλώματος με την υπόσχεση ότι με τον τρόπο αυτό θα συγκεντρωθούν τα χρήματα ώστε να σωθεί ο φίλος της και να πληρωθούν τα ενοίκια που τους χρωστούσαν. Η κοπέλα η οποία μάζεψε κάποια ένα μικρό ποσό από αυτά που της άφηναν οι ευχαριστημένοι πελάτες προσπάθησε να γυρίσει πίσω στην Σόφια με το τρένο. Ένα βράδυ που έκανε πιάτσα στο πεζοδρόμιο έτρεξε προς τον σιδηροδρομικό σταθμό άλλα ένας εύσωμος άνδρας την έριξε κάτω και της είπε να μην τολμήσει να το ξανακάνει. Έτσι γύρισε ξανά στο μικρό μυστικό διαμέρισμα με τους πελάτες που δεν μπορούσε να εμπιστευθεί καθώς αρκετοί από αυτούς ήταν φίλοι των ανθρώπων του κυκλώματος ή τουλάχιστον έτσι της είχαν πει. Η κοπέλα τελικά σώθηκε από την αστυνομία έχοντας πληροφόρηση εισέβαλε στο διαμέρισμα που κρατούνταν.
Ο αστυνομικός που ήταν χασάπης
Οι διωκτικές αρχές στο συγκεκριμένο τομέα δεν είναι τόσο “βρόμικες” όσο παρουσιάζονται. Όλες οι κοπέλες – σκλάβες ενημερώνονται από τους σωματέμπορους ότι τα πλοκάμια τους φτάνουν ως την αστυνομία χωρίς αυτό να έχει πάντα βάση. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση μίας κοπέλας από τα Βαλκάνια που την έφεραν με σκοπό να δουλεύει στα χωράφια σε ένα χωρίο της Μακεδονίας. Τελικά την έκλεισαν σε ένα σπίτι εκτός του χωριού όπου την βίαζαν συνεχόμενα για 2-3 εβδομάδες ομάδες ανθρώπων. Ανάμεσα σε αυτούς και ένας αστυνομικός. Όταν τελικά απελευθερώθηκε και η αστυνομία κάλεσε την κοπέλα να υποδείξει τους βιαστές της, αυτός που εμφανίζονταν ως αστυνομικός δεν ήταν άλλος από τον χασάπη του χωριού ο οποίος φόραγε την στολή παριστάνοντας τον αστυνομικό διευθυντή λέγοντας στην κοπέλα ότι αν τολμήσει να μιλήσει σε κάποιον αυτός θα το μάθει και θα έχει άσχημο τέλος. Σύμφωνα με τον κ. Καρδασιλάρη η αστυνομία είναι αρκετά ανοιχτή σε ενημέρωση γύρω σε θέματα trafficking όμως ούτε τους μηχανισμούς διαθέτει ούτε έχει κατανοήσει πλήρως το μέγεθος και τις δομές των διακινητών ώστε να μπορέσει να χτυπήσει το πρόβλημα στην ρίζα του. Παρόλα αυτά οι ειδικές δυνάμεις που ασχολούνται με την καταπολέμηση του trafficking σύμφωνα με τον Άρη δείχνουν ιδιαίτερο ζήλο και προστρέχουν όταν ζητηθεί βοήθεια.
- Η Α21 ξεκίνησε από την Αυστραλία με στόχο να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει το κοινό και τις αρχές για το trafficking, να προστατέψει, να περιθάλψει και να υπερασπιστεί τα θύματα καθώς να βοηθήσει στην δίωξη της σωματεμπορίας. Είναι ΜΚΟ, χρηματοδοτείται αποκλειστικά από ιδιώτες και εκδηλώσεις που πραγματοποιεί (δεν έχει λάβει χρήματα από το ελληνικό κράτος, ή δημόσιους φορείς). Η έδρα της είναι στην Θεσσαλονίκη αλλά μέχρι σήμερα έχει βοηθήσει σε περιπτώσεις σε όλη την Ελλάδα.
