Κύριε Πρόεδρε,
Κυρίες και Κύριοι,
Σας ευχαριστώ για την πρόσκλησή σας σ’ ένα συνέδριο που στη διαδρομή του χρόνου, έχει μετεξελιχθεί σε σημαντικό ετήσιο οικονομικό βήμα.
Από το βήμα σας επιτρέψτε μου να απευθυνθώ στις υγιείς επιχειρηματικές και παραγωγικές δυνάμεις του τόπου με καθαρότητα και ειλικρίνεια.
Η χώρα βρίσκεται σε σημείο καμπής.
Η δημιουργική Ελλάδα, ο κόσμος της εργασίας και του πολιτισμού, ο απλός πολίτης και οι εκπρόσωποί του στη Βουλή αντιμετωπίζουν ένα οριακό δίλημμα:
• Ή ο τόπος θα συνεχίσει την ίδια αυτοτροφοδοτούμενη πολιτική της καταστροφής ή θα αναζητήσουμε, όλες και όλοι μαζί, τον εναλλακτικό δρόμο της αλλαγής και της διεκδίκησης
• Ή η Ελλάδα θα συνεχίσει στο αδιέξοδο της λιτότητας και της εσωτερικής υποτίμησης ή θα ανοίξουμε το δρόμο της πραγματικής, συνολικής και εθνικής ανασυγκρότησης, της ανάπτυξης και της απασχόλησης.
Πρέπει να μπει φρένο στον κατήφορο αμέσως τώρα.
Γιατί η κυβέρνηση Σαμαρά δεν επιχειρεί να επιβάλλει απλώς μια συγκεκριμένη και αποτυχημένη οικονομική πολιτική.
Επιβάλλει , μια τιμωρητική πολιτική στην Ελλάδα, παραδειγματική για όλη την Ευρώπη.
Τα νέα, μόνιμα μέτρα λιτότητας που θα επιβληθούν από 01.01.2015, δεν έχουν επιστημονικό ή τεχνοκρατικό ειρμό. Έχουν μόνον πολιτικό στόχο.
Να αποδείξουν ότι η χώρα μας πρέπει να μετατραπεί σε μόνιμη βάση σε μια κοινωνία διχασμένη, με μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού στο περιθώριο.
Να αποδείξουν ότι το μνημόνιο πέτυχε στο να κάνει την Ελλάδα μια «κανονική χώρα», τετραγωνίζοντας τον κύκλο.
Επιδιώκοντας να εμφανίσουν βιώσιμο το ελληνικό χρέος μέσω της αέναης λιτότητας.
Να γίνει, δηλαδή, δήθεν βιώσιμο στα χαρτιά, κάνοντας αβίωτη στη πράξη, την καθημερινότητα ενός λαού.
Μετατρέποντας το Μνημόνιο σε καθεστώς, να αποδείξουν ότι η προοπτική της συνολικής αναδιάρθρωσης των χρεών στην Ευρωζώνη είναι κλειστή.
Και ότι η δημοκρατία στην Ευρώπη δεν είναι πλέον απόλυτη και αναπαλλοτρίωτη αξία.
Απαιτούν να πληρώσουμε, όχι για τα όποια δικά μας λάθη του παρελθόντος, που πράγματι υπήρξαν, αλλά για τα δικά τους.
Για την παταγώδη αποτυχία του προγράμματος εσωτερικής υποτίμησης. Το οποίο, με τις αυξήσεις στον ΦΠΑ που προτείνει η κυβέρνηση – και μάλιστα υπονομεύοντας το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της χώρας στον τουρισμό, με το διπλασιασμό του για τα ξενοδοχεία από το 6,5% στο 13% – επιβεβαιώνεται, για μία ακόμα φορά, ως πρόγραμμα υποτίμησης μόνον των μισθών και των συντάξεων.
Ως πρόγραμμα υποτίμησης της ανθρώπινης ζωής.
Η κυβέρνηση είναι στην πρώτη γραμμή για την εφαρμογή των μέτρων εξαθλίωσης και υπονόμευσης των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της οικονομίας.
Μέτρα μόνιμου χαρακτήρα, που επιδεινώνουν το αρχικό πρόβλημα. Και η προσπάθειά της να εκλογικεύσει την αθλιότητα συνιστά από μόνη της ηθική και πολιτική αθλιότητα.
Δανειστές και κυβέρνηση επικαλούνται το δημοσιονομικό κενό.
Δηλαδή, τη διαφορά τόκων και πρωτογενούς πλεονάσματος.
Αν και, μέχρι πριν από λίγες μέρες, η κυβέρνηση ισχυριζόταν σε όλους τους τόνους ότι δεν υπάρχει δημοσιονομικό κενό για το 2015.
Ξαφνικά, όμως, κάνοντας στροφή αξίας €2,5 δις, προσυπέγραψε την εκτίμηση της τρόικας.
Αλλά για μια σχεδόν ισοσκελισμένη οικονομία το 2015, σύμφωνα με τον προϋπολογισμό, το δημοσιονομικό κενό δεν μπορεί να είναι πραγματικό.
Είναι τεχνητό, με την έννοια ότι το προκαλούν οι υψηλές ετήσιες υποχρεώσεις σε τόκους, της τάξης των €6,5 δις ως μέσο όρο έως το 2020.
Και αυτές με τη σειρά τους απαιτούν εξωπραγματικά και υφεσιακά πρωτογενή πλεονάσματα.
Δηλαδή, πόρους που αφαιρούνται από την εθνική οικονομία και μεταφέρονται στους δανειστές.
Έτσι σχηματίζεται η εικονική πραγματικότητα ότι οι αριθμοί βγαίνουν. Αλλά ούτε οι αριθμοί βγαίνουν ούτε οι άνθρωποι αντέχουν.
Και το δημοσιονομικό κενό αυτό διευρύνεται όταν προστίθενται οι δαπάνες πληρωμής ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων, που, έως το 2020, αφορούν το δάνειο από το ΔΝΤ και τις λήξεις ομολόγων.
Μετατρέπεται, δηλαδή, σε χρηματοδοτικό κενό.
Και τότε η Ελλάδα βρίσκεται μπροστά στο διπλό αδιέξοδο: να χρειάζεται πρόσθετο δανεισμό, αλλά, λόγω του μη βιώσιμου δημόσιου χρέους και της αναποτελεσματικής πολιτικής της λιτότητας, να μην μπορεί να βγει στις αγορές.
Και, γι’ αυτό, να εξαναγκάζεται να στρέφεται στους θεσμούς της Ευρωζώνης, οι οποίοι, για να δανείσουν σήμερα, θέτουν ως προϋπόθεση την εμβάθυνση της λιτότητας.
Συνεπώς, μόνο με αλλαγή πολιτικής η Ελλάδα θα ξαναβγεί στις αγορές.
Με άμεσο τερματισμό της λιτότητας, με στροφή στην ανάπτυξη, «κούρεμα» του χρέους και σημαντική ελάφρυνση του ετήσιου κόστους εξυπηρέτησής του.
Και οι αγορές δεν τιμολογούν τον κίνδυνο από την αλλαγή πολιτικής. Δηλαδή, δεν τιμολογούν την ανάπτυξη ως κίνδυνο.
Τιμολογούν, όμως, ως κίνδυνο το μη βιώσιμο δημόσιο χρέος, την αστάθεια της σημερινής κυβέρνησης διότι δεν μπορεί να βρει 180 βουλευτές που θα επιτρέψουν τη συνέχιση αυτής της πολιτικής και την παντελή έλλειψη αναπτυξιακού σχεδίου.
Όπως επισημαίνει το Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής σε έκθεσή του τον Οκτώβριο του 2013: «Η χώρα είναι αδύνατο να επιστρέψει στις αγορές κεφαλαίου για να αναχρηματοδοτήσει το τεράστιο χρέος της με λογικούς όρους. Το μέγεθός του θα λειτουργεί αποτρεπτικά για τους πιθανούς δανειστές».
Αλλά ο κ. Σαμαράς δεν τολμά να υπενθυμίσει ούτε καν τη δική τους απόφαση. Στο Eurogroup,στις 27.11.2012, για μέτρα ελάφρυνσης του χρέους, αμέσως μετά την επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων.
Και ο κ. Σαμαράς και ο κ. Βενιζέλος, ωσάν να είναι εκπρόσωποι των δανειστών και όχι η ηγεσία μιας υπερχρεωμένης και δανειζόμενης χώρας, πλειοδοτούν σε δηλώσεις ότι το δημόσιο χρέος της χώρας μας είναι δήθεν βιώσιμο.
Αφαιρούν έτσι εκ των προτέρων το αντικείμενο της διαπραγμάτευσης.
Και επειδή υψηλό χρέος δεν έχει μόνον η Ελλάδα, εμείς έχουμε προτείνει, ως πρώτη επιλογή, τη σύγκληση «Ευρωπαϊκής Διάσκεψης για το Χρέος», κατά το προηγούμενο της Διάσκεψης του Λονδίνου το 1953, που ρύθμισε το χρέος της Γερμανίας και έβαλε τα θεμέλια για τη μεταπολεμική ανάπτυξή της.
Αυτό ζητάμε και τίποτα περισσότερο.
Και δεν υπάρχει πιο λογική πρόταση, όταν η Ιταλία έχει χρέος €2,2 τρις, η Γαλλία €2 τρις, και η Ισπανία περίπου €1 τρις.
Η κυρία Μέρκελ και ο κ. Σόιμπλε κάνουν πως δεν ακούν. Η πραγματικότητα, όμως, σύντομα θα τους υπερβεί.
Και η Ευρωζώνη δεν θα μπορεί να κινείται για πολύ ακόμα στην κόψη του ξυραφιού.
Ή θα ρυθμίσει τα δημόσια χρέη των χωρών της, που αθροίζονται περίπου στα €9 τρις, ή, αργά ή γρήγορα, θα πέσει πάνω στο ξυράφι.
Και η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να είναι – και θα είναι – ο εμβρυουλκός προοδευτικών εξελίξεων στην Ευρώπη.
Ως αντίρροπη δύναμη στην ανερχόμενη άκρα και λαϊκιστική δεξιά στην καρδιά της Ευρώπης. Στη Γαλλία.
Κυρίες και Κύριοι,
Εν όψει των κρίσιμων πολιτικών εξελίξεων που διαγράφονται, ο ΣΥΡΙΖΑ, με αίσθημα ευθύνης, απευθύνει πρόσκληση στη δημιουργική και παραγωγική Ελλάδα για την επόμενη μέρα.
Για μια νέα κοινωνική συμφωνία για την ανάπτυξη. Για ανάπτυξη με ενίσχυση της ζήτησης, με κοινωνική δικαιοσύνη και οικολογική εγρήγορση.
Με νέες ποιοτικές θέσεις εργασίας, ώστε να είναι βιώσιμη.
Δεν χρειάζεται να νοσταλγούμε το χρεοκοπημένο παρελθόν.
Αντίθετα, πρέπει να συστρατευθούμε για ένα ελπιδοφόρο μέλλον. Για μια νέα Ελλάδα.
Από τη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης του 2013, έχουμε καταθέσει στην ελληνική κοινωνία ένα ολοκληρωμένο πολιτικό σχέδιο για την αναπτυξιακή και παραγωγική ανασυγκρότηση του τόπου.
Το σχέδιο αυτό συναρθρώνεται με το Πρόγραμμα Μεταρρυθμίσεων και με το Εθνικό Σχέδιο Ανασυγκρότησης, που εμείς ονομάζουμε το «Πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης».
Με το πρόγραμμα αυτό θα αντικαταστήσουμε το Μνημόνιο από τις πρώτες κιόλας μέρες της νέας διακυβέρνησης, προτού και ανεξάρτητα από την έκβαση της διαπραγμάτευσης.
Το δικό μας πρόγραμμα περιλαμβάνει πραγματικές, προοδευτικές μεταρρυθμίσεις – όχι τις νεοφιλελεύθερες αντιμεταρρυθμίσεις της οικονομικής και κοινωνικής αποδιάρθρωσης – που έχει ανάγκη η κοινωνία. Και στοχεύουν στην καταπολέμηση της διαφθοράς και των ανισοτήτων, στο μετασχηματισμό του κράτους, στη φορολογική δικαιοσύνη, στο συνολικό πλαίσιο της ανασυγκρότησης της χώρας.
Και επιδιώκουμε αυτές οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις να είναι προϊόν ευρύτατων συναινέσεων, με την εμπλοκή των ίδιων των ενδιαφερόμενων στην εφαρμογή τους.
Μιλάμε για αναγκαίες μεταρρυθμίσεις και ουσιαστικές διαρθρωτικές αλλαγές, όπως :
• Θεσμική αναδιοργάνωση του κράτους και του πολιτικού συστήματος και χειραφέτησή τους από μηχανισμούς συμφερόντων. Τέρμα η ασυλία και η ατιμωρησία ενόχων, όσο ψηλά κι αν βρίσκονται, όσο ισχυροί κι αν είναι.
• Καταπολέμηση της διαφθοράς και της διαπλοκής. Τέρμα στα προνόμια και τις σκοτεινές διαδρομές χρήματος. Διαμόρφωση νέων σχέσων πολιτικής και οικονομίας. Νέο ραδιοτηλεοπτικό τοπίο.
• Αναδιοργάνωση και αναβάθμιση της δημόσιας διοίκησης. Υιοθέτηση μεθόδων προγραμματισμού, αξιολόγησης και ελέγχου, με στόχο τη βελτίωση της κοινωνικής αποτελεσματικότητας των δημόσιων πόρων.
Τέρμα οι πελατειακές σχέσεις και η κομματική «παραδιοίκηση». Διαφάνεια, αξιοκρατία, δημόσια λογοδοσία παντού.
• Δημιουργία ενός νέου φορολογικού συστήματος, απλού και δίκαιου, στη βάση ενός καθολικού περιουσιολογίου χωρίς εξαιρέσεις.
• Άσκηση προς όφελος της κοινωνίας των δικαιωμάτων του κράτους, με βάση τη μετοχική του συμμετοχή στις υφιστάμενες τράπεζες.
• Δημόσια αναπτυξιακή τράπεζα και δίκτυο τραπεζών ειδικού σκοπού.
• Ανασυγκρότηση του κοινωνικού κράτους, της δημόσιας εκπαίδευσης και της κοινωνικής ασφάλισης σε νέες βάσεις.
• Αποκατάσταση εργασιακών δικαιωμάτων και κοινωνικά αποτελεσματικών πολιτικών απασχόλησης.
• Ριζοσπαστικές μεταρρυθμίσεις με δημόσιες πολιτικές που αναβαθμίζουν την παραγωγική βάση, ενισχύουν την οικονομική καινοτομία και τον οικολογικό μετασχηματισμό, προωθούν τον χωρικό σχεδιασμό και την κοινωνική και περιφερειακή συνοχή της ανάπτυξης.
Κυρίες και κύριοι
Η χώρα και η οικονομία, μετά από τέσσερα χρόνια σκληρών και καταστροφικών μέτρων που όχι μόνο δε μας βοήθησαν να ανακάμψουμε αλλά επιδείνωσαν την υφεσιακή πορεία, βρίσκεται ξανά στο ίδιο σημείο.
Είχαμε προειδοποιήσει ότι η στρατηγική της του υπάκουου μαθητή, η στρατηγική της μη διαπραγμάτευσης δεν οδηγεί πουθενά.
Δυστυχώς επιβεβαιωθήκαμε με το χειρότερο τρόπο.
Μας ρωτάνε όμως πολλοί καλοπροαίρετα :
Αν αλλάξουμε στρατηγική δε διακινδυνεύουμε περισσότερα ;
Αγαπητοί φίλοι, δεν υπάρχει μεγαλύτερη διακινδύνευση από την επιμονή στο λάθος.
Από την επιμονή στο σπιράλ των μέτρων της εσωτερικής υποτίμησης που ανατροφοδοτούν την ύφεση και καταστρέφουν τις παραγωγικές δυνατότητες της ελληνικής οικονομίας.
Εξάλλου ο ΣΥΡΙΖΑ δε καταθέτει μια ανεύθυνη στρατηγική διακινδύνευσης.
Αλλά μια στρατηγική διεκδίκησης με ασφάλεια, μέσα σε ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο, όπου ωριμάζει ολοένα και περισσότερο η ανάγκη της αλλαγής στρατηγικής.
Ο ΣΥΡΙΖΑ στη Θεσσαλονίκη κατέθεσε αναλυτικά επεξεργασμένο και κοστολογημένο πρόγραμμα για την αντιμετώπιση των μεγάλων πληγών του μνημονίου και την επανεκκίνηση της οικονομίας, σε συνθήκες δημοσιονομικής ισορροπίας.
Δε παρουσίασε ένα πρόγραμμα νέων ελλειμμάτων.
Και για αυτό το πρόγραμμά μας θα υλοποιηθεί ανεξάρτητα και έξω από τη διαδικασία της σκληρής διαπραγμάτευσης που θα αφορά τη βιωσιμότητα του χρέους καθώς και την ανάγκη γενναίας αύξησης των ευρωπαϊκών δημόσιων επενδύσεων για την επιστροφή στην ανάπτυξη και την απασχόληση.
Κυρίες και Κύριοι,
Είμαστε έτοιμοι να αναλάβουμε την ευθύνη διακυβέρνησης της χώρας.
Με τη του στήριξη λαού αλλά και τη συστράτευση των δυνάμεων της παραγωγής και της δημιουργίας του τόπου μας, είμαι βέβαιος ότι θα τα καταφέρουμε να σταματήσουμε τον οδυνηρό κατήφορο και να ανοίξουμε νέους δρόμους ελπίδας και προοπτικής.
Δεν υποσχόμαστε παραδείσους.
Υποσχόμαστε όμως αγώνα, πολύ δουλειά, αξιοπρέπεια και προοπτική.
Ενωμένοι και αποφασισμένοι οι Ελληνίδες και οι Έλληνες πετύχαμε πολλά.
Και τώρα μπορούμε ακόμα περισσότερα.
Σας ευχαριστώ πολύ.