Έλενα Λαβασσά!!!
Συνέντευξη στην Έλενα Λαβασσά
Η Λιάνα Σουβαλτζή είναι η γνωστή αρχαιολόγος που συντάραξε την Ελλάδα την δεκαετία του 1990 με τις ανασκαφές-αποκαλύψεις της στην όαση Σίουα της Αιγύπτου. Δήλωσε πως βρήκε εκεί τον τάφο του κορυφαίου των Ελλήνων: του Μεγαλέξανδρου! Κυνηγήθηκε όσο λίγοι από το ανθελληνικό κράτος… Σήμερα, σε μια εποχή όπου οι σκοπιανοί προκαλούν και πάλι για την Μακεδονία μας με αφορμή την αρχαία Αμφίπολη, η Λιάνα Σουβαλτζή μας μιλάει για όλα!
Έλενα Λαβασσά (Ε.Λ.): Ήρθαν στην επικαιρότητα τα ευρήματα της Αμφίπολης, ενώ ήταν γνωστός ο χώρος από καιρό. Πιστεύετε ότι υπάρχουν πολιτικά συμφέροντα από πίσω, με κρυφό στόχο την παραχώρηση του ονόματος «Μακεδονία» στα Σκόπια;…
Λιάνα Σουβαλτζή (Λ.Σ.): Τα τελευταία χρόνια πιστεύω ότι η αρχαιολογία έχει γίνει ένα εργαλείο για την πολιτική! Και αυτό εμείς το ζήσαμε στο πετσί μας, όταν μετά την ανακάλυψη του τάφου του Αλεξάνδρου και την αναγγελία από την Αίγυπτο ότι βρέθηκε ο τάφος στην όαση Σίουα, για πολιτικούς λόγους της εποχής εκείνης -όπως μάθαμε αργότερα- έπρεπε το έργο μας να σταματήσει και να χαρακτηριστεί το εύρημα ως κάτι τελείως ασήμαντο… Αυτό συνέβη γιατί τότε ήταν σε έξαρση το θέμα της ονομασίας τον Σκοπίων, είχανε γίνει τα μεγάλα συλλαλητήρια στη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα, για να μην δοθεί το όνομα Μακεδονία στα Σκόπια.
Όταν έκανε την ανακοίνωση το Αιγυπτιακό κράτος συνέβησαν τα Ίμια. Από πολιτικής πλευράς τα πράγματα ήταν πολύ μπερδεμένα και όπως μάθαμε αργότερα έπρεπε να είναι χαμηλοί οι τόνοι: να μην μιλάμε για Αλέξανδρο, διότι το θέμα Αλέξανδρος δημιουργούσε εθνική υπερηφάνεια στους Έλληνες και έπρεπε αυτό να μην συμβεί τότε! Άρα ήταν πολιτικοί οι λόγοι, που έπρεπε με κάθε τρόπο να χτυπήσουν το συγκεκριμένο έργο…
Ε.Λ.: Κάτι ανάλογο γίνεται και σήμερα;
Λ.Σ.: Αυτή την στιγμή η Ελλάδα δεν είναι ό,τι καλύτερο από οικονομικής και πολιτικής κατάστασης, ο κόσμος υποφέρει, η νυν κυβέρνηση βλέπει ότι χάνει το έδαφος, μια νέα δύναμη εμφανίζεται να προηγείται όπως είναι ο ΣΥΡΙΖΑ και κανείς δεν ξέρει, όποτε γίνουν οι εκλογές, τι θα συμβεί… Το να υπάρχει το θέμα της Αμφίπολης από πολιτική πλευρά, εμένα δεν με εκπλήσσει, γιατί αν βρεθεί κάτι το πολύ σημαντικό είναι μία αίγλη στη νυν κυβέρνηση. Γι’ αυτό πιστεύω ότι ο κ. Σαμαράς έδειξε τέτοια ευαισθησία, επισκέφθηκε από την αρχή τον χώρο και έχει στηρίξει και την κα. Περιστέρη και την ανασκαφή. Αυτό δεν είναι κακό, ίσα ίσα που θα έπρεπε όλες οι Ελληνικές κυβερνήσεις να στηρίζουν προσπάθειες ανθρώπων που φέρνουν στο φως κάτι το σημαντικό. Κανείς δεν ξέρει τι γίνεται με τα εθνικά μας θέματα, μήπως τώρα έχουμε πάλι πιέσεις για το θέμα των Σκοπίων, μήπως έχουμε συμφωνήσει στο όνομα της Μακεδονίας -Άνω Μακεδονία-, όπως ακούστηκε, αυτά ψάξτε τα καλύτερα εσείς οι δημοσιογράφοι…
Ε.Λ.: Ο λεγόμενος τάφος της Αμφίπολης ανήκει στο Μέγα Αλέξανδρο; Και αν όχι, σε ποιον άλλο πιστεύετε ότι ανήκει;
Λ.Σ.: Πολλοί ισχυρίστηκαν ότι αυτό το μνημείο είναι ο τάφος του Αλέξανδρου. Από την αρχή είπα κατηγορηματικά ότι δεν έχει σχέση με τον ίδιο τον Αλέξανδρο, διότι ο τάφος του -πολύ απλά- βρέθηκε στην περιοχή Σίουα της Αιγύπτου! Για ποιόν είναι αυτό μνημείο… δείχνει ότι πρόκειται για κάποιο σημαντικό πρόσωπο. Το σωστό είναι πρώτα να ολοκληρωθεί η ανασκαφή και μετά να πάρουμε θέση.
Ε.Λ.: Γίνατε γνωστή από τις ανασκαφές που κάνατε στην Όαση Σίουα της Αιγύπτου. Πείτε μας για τον τάφο του Μεγαλέξανδρου που δηλώσατε πως ανακαλύψατε…
Λ.Σ.: Δεν το δήλωσα εγώ, βγήκε επίσημα το αιγυπτιακό κράτος και έκανε την ανακοίνωση! Όταν εμείς είχαμε φέρει στο φως όλο αυτό το μνημείο το οποίο ανακαλύψαμε -τον βασιλικό Μακεδονικό Τάφο, που είναι σαράντα φορές παραπάνω από τον Τάφο του Φιλίππου- ήρθε μία αντιπροσωπεία από το Υπουργείο Πολιτισμού της Αιγύπτου με καθηγητές ιστορικούς και αρχαιολόγους από όλα τα πανεπιστήμια της Αιγύπτου και εξέτασαν ένα-ένα τα ευρήματα. Όλοι αυτοί μελέτησαν και συμφώνησαν ότι είναι ένα μνημείο κλασσικό, μοναδικό στην Αίγυπτο.
Αυτό που θέλω να τονίσω είναι ότι ξεκίνησα αυτή την ανασκαφή από μόνη μου, δεν υπήρξα ποτέ διορισμένη στο ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού, ξεκίνησα μόνη μου και ήταν η πρώτη ιδιωτική ελληνική ανασκαφή που βγήκε στο εξωτερικό! Υπέβαλα όλα τα χαρτιά σύμφωνα με τους αιγυπτιακούς νόμους για να δοθεί η άδεια, το 1984, και την απάντηση ότι μπορώ να προχωρήσω την πήρα το 1989. Έτσι ξεκινήσαμε χωρίς καμία υποστήριξη από το ελληνικό κράτος, εμείς πληρώναμε τα πάντα από την ιδιωτική μας περιουσία… Αντίθετα το ελληνικό κράτος κοίταξε να μας κάνει το μεγαλύτερο κακό που μπορούσε να μας κάνει!
Ε.Λ.: Πείτε μας για τον πόλεμο που βιώσατε τότε από τους αριστεροπασόκους εβραίους Κώστα Σημίτη, Ευάγγελο Βενιζέλο και Κωστή Μοσκώφ…
Λ.Σ.: Φοβερός ήταν ο πόλεμος που μου έκαναν! Με αντιμετώπισαν σαν να μην ήμουν Ελληνίδα, σαν να ήμουν εχθρός και σαν να είχα κάνει ένα μεγάλο έγκλημα… Φέραμε στο φως ένα τέτοιο μνημείο, τον τάφο του Αλεξάνδρου, και… δεν θέλω ούτε να τα σκέφτομαι όσα μου έκαναν, γιατί λυπάμαι για αυτή την κατάντια που υπέδειξε το ελληνικό κράτος και οι τότε ελληνικές κυβερνήσεις!
Το να φέρνω στη μνήμη μου όλες αυτές τις κατηγορίες πραγματικά αηδιάζω και δεν το θέλω… Με λέγανε «τρελή», «φαντασιόπληκτη», ότι δεν είχα τελειώσει το πανεπιστήμιο, με παρουσίαζαν σαν μία νοικοκυρούλα που αποφάσισα κάποια στιγμή να πάω να βρω τον τάφο, λέγανε ψέματα ότι ακόμα και η Εκκλησία είναι εναντίον μου, ότι μπορούσαν να δημιουργηθούν προβλήματα με την Αίγυπτο… Και βέβαια όταν ένα κράτος έρχεται ενάντια σε έναν πολίτη δικό του που κάνει ένα έργο στο εξωτερικό, φυσικό είναι και η Αίγυπτος από κάποια στιγμή και μετά να μην μπορεί να το ανεχτεί αυτό. Γι’ αυτό, το 1996 που θα προχωρούσαμε για τον ταφικό θάλαμο, ο οποίος είναι ασύλητος και το ξέρουμε αυτό, οι αιγυπτιακές αρχές μας κράτησαν τις άδειες μέχρι να ξεκαθαρίσουν οι καταστάσεις εδώ στην Ελλάδα.
Ε.Λ.: Και η Ελληνική πρεσβεία στο Κάιρο τι έκανε;
Λ.Σ.: Η μοναδική φορά που πήγαμε στην πρεσβεία ήταν γύρω στο 1993. Είπαμε ότι εμείς εργαζόμαστε εκεί και απ’ ό,τι βλέπουμε είμαστε κοντά στην ανακάλυψη ενός σημαντικού Ελληνικού μνημείου που ενδέχεται να ανήκει στον Αλέξανδρο, γιατί τότε ακόμα δεν ήμασταν 100% βέβαιοι σε ποιον ανήκει ο τάφος. Τότε ήταν που πρωτοείδα τον Κωστή Μοσκώφ, μορφωτικό ακόλουθο της πρεσβείας μας στο Κάιρο, γιατί ο πρέσβης δεν μπορούσε να μας δεχτεί και μας παρέπεμψε σ’ αυτόν. Και όταν του είπα για το έργο που κάναμε στην Αίγυπτο για τον Ελληνισμό, γύρισε με μια κυνικότητα και μου είπε… «εμείς έχουμε τον Καβάφη εδώ, τι να τον κάνουμε τον Αλέξανδρο;»!!!
