Ο Αρχηγός του Επιτελείου των Ρωσικών Ενόπλων Δυνάμεων, στρατηγός Βαλέρι Γεράσιμοφ, δήλωσε ότι η κύρια προτεραιότητα των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας του το επόμενο έτος θα είναι η ανάπτυξη των στρατηγικών πυρηνικών δυνάμεων, αλλά και η δημιουργία νέων μονάδων στην περιοχή της Αρκτικής.
Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η ρωσική στρατιωτική δύναμη δεν χρειάζεται να επικεντρωθεί αποκλειστικά στην ανάπτυξη νέων πυραύλων, αλλά στην βελτίωση του συστήματος αυτόματου ελέγχου καθώς και στη δημιουργία υψηλής ακρίβειας συμβατικών όπλων.
«Η κύρια προτεραιότητα (για το 2015), φυσικά, είναι η κατάσταση και η εξέλιξη των στρατηγικών πυρηνικών δυνάμεων», - δήλωσε ο στρατηγός Βαλέρι Γεράσιμοφ στα ρωσικά μέσα ενημέρωσης.
Οι ικανότητες μάχης των Ενόπλων Δυνάμεων της Ρωσικής Ομοσπονδίας για το έτος αυξήθηκαν κατά 1,3 φορές λόγω της αναβάθμισης της τεχνολογίας. Ο Αρχηγός του Επιτελείου πρόσθεσε ότι ο αριθμός των συμβασιούχων στρατιωτικών στις Ένοπλες Δυνάμεις της Ρωσικής Ομοσπονδίας το 2015 θα αυξηθεί κατά σχεδόν 20% σε 352.000 άτομα. Το 2014 ο αριθμός του έμμισθου στρατιωτικού προσωπικού ανήλθε σε 295.000 άτομα.
Νωρίτερα, ο υπουργός Άμυνας Σεργκέι Σοϊγκού δήλωσε ότι οι στρατηγικές πυρηνικές δυνάμεις θα προμηθευτούν το 2015 πάνω από 50 διηπειρωτικούς βαλλιστικούς πυραύλους, καθώς δύο στρατηγικά υποβρύχια είναι να οπλιστούν με 20 διηπειρωτικούς πυραύλους Bulava. Οι στρατηγικές πυραυλικές δυνάμεις θα σχηματίσουν τέσσερα νέα συντάγματα - 12 πυραύλους (προφανώς Yars) το κάθε ένα. Ειδικότερα, οι στρατηγικές πυραυλικές δυνάμεις για το 2014 έλαβαν 38 διηπειρωτικούς βαλλιστικούς πυραύλους.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ακαδημίας Γεωπολιτικών Προβλημάτων, Κονσταντίν Σίβκοβ, η αναπτυξιακή προτεραιότητα των πυρηνικών δυνάμεων περιλαμβάνει την ανάπτυξη ολόκληρης της αλυσίδας, εξασφαλίζοντας την παραγωγή και τη χρήση των πυρηνικών όπλων.
«Πρόκειται για τη διατήρηση ενός επιθυμητού επιπέδου ετοιμότητας μάχης των στρατηγικών πυρηνικών δυνάμεων. Αυτό σημαίνει ότι η μαχητική δύναμη των ρωσικών στρατηγικών πυρηνικών δυνάμεων και των συστημάτων ελέγχου τους, προβλέπουν την εφαρμογή των εγγυημένων αντιποίνων που είναι σε θέση να προκαλέσουν απαράδεκτες ζημιές στον εχθρό σε οποιαδήποτε κατάσταση. Και αυτό είναι ένα πακέτο μέτρων», - λέει ο Σίβκοβ.
Ο ίδιος εξήγησε ότι το σύστημα χειρισμού και ελέγχου των πυρηνικών όπλων θα πρέπει να είναι σε θέση να δώσει την εντολή της εξαπόλυσης των πυραύλων, ακόμη και μετά την καταστροφή όλων των θέσεων διοίκησης.
Για να γίνει αυτό, υπάρχει ένα συγκρότημα αυτόματης εκτόξευσης των πυρηνικών πυραύλων σε περίπτωση πρόσκρουσης άλλων πυραύλων στο έδαφος της Ρωσίας. Δημιουργήθηκε στην ΕΣΣΔ και η Δύση το ονομάζει «νεκρό χέρι». Τώρα ,τα συστατικά του πρέπει να αναβαθμιστούν.
Επιπλέον, είναι απαραίτητο να ενισχυθούν και να εκσυγχρονιστούν τα υπόγεια συγκροτήματα (αποθήκες) - θέσεις αεροσκαφών και θέσεις διοίκησης. Ειδικότερα, είναι απαραίτητο να βελτιωθεί το σύστημα προστασίας - η ανάπτυξη μιας αντιπυραυλικής άμυνας, όπως τόνισε ο Σίβκοβ.
Σύμφωνα με τον ίδιο, τα εκτιμώμενα αντίποινα για καταστρέψουν τις Ηνωμένες Πολιτείες σε περίπτωση πυρηνικής επίθεσης, θα πρέπει να είναι πάνω από 50 ρωσικοί πύραυλοι με πολλαπλές πυρηνικές κεφαλές. Σε αυτή την περίπτωση, η Συνθήκη για τον Περιορισμό των Στρατηγικών Επιθετικών Όπλων (START), η οποία υπεγράφη το 2010, θέλει τον μέγιστο αριθμό των πυραύλων στη Ρωσία και τις ΗΠΑ σε 700 μονάδες.
Το 2015 αναμένεται να ξεκινήσει τις δοκιμές το τελευταία κινητό πυραυλικό συγκρότημα S-500 της Almaz-Antey. Υποτίθεται ότι αυτά τα σύμπλοκα μπορούν να καταστρέψουν οποιοδήποτε αντικείμενο που πετούν σε μία ταχύτητα μέχρι 7 km/s σε ύψος 250 χλμ. Επιπλέον, θα αναπτυχθοπυν δύο επιπλέον ραντάρ τύπου Βορονέζ που μπορεί να εντοπίσουν βαλλιστικούς πυραύλους, και ιπτάμενα ραντάρ νέας γενιάς - AEW Α-100.
Ο Πρόεδρος του Ινστιτούτου Στρατηγικών Αξιολογήσων Αλέξανδρος Κονοβάλοφ πιστεύει ότι υπό τις παρούσες συνθήκες η ανάπτυξη των πυρηνικών δυνάμεων δεν είναι το μόνο που χρειάζεται.
Σύμφωνα με τον ίδιο χρειάζεται επίσης η ανάπτυξη υψηλής ακρίβειας συμβατικών όπλων, τα οποία σε σύντομο χρονικό διάστημα μπορούν να αποτελέσουν αποτρεπτικό παράγοντα.
«Για να δημιουργήσουμε νέα υψηλής ακρίβειας όπλα απαιτείται μια τελείως διαφορετική βιομηχανία, ιδιωτικά ηλεκτρονικά εξαρτήματα και πολλά άλλα πράγματα, τα οποία δεν έχουμε», - δήλωσε ο Κονοβάλοφ.
Υπενθύμισε ότι τα όπλα ακριβείας εμφανίστηκαν για την ασφαλή καταστροφή των μικρών στόχων, όπως οι τρομοκρατικές ομάδες, και τώρα η ανάπτυξη τους δεν έχει τέλος. «Αν για τον περιορισμό των πυρηνικών όπλων υπάρχουν πολλές συμβάσεις, για τα όπλα αρίβειας δεν υπάρχουν», - είπε ο εμπειρογνώμονας.
Σύμφωνα με τη δημόσια δεδομένα, στις αρχές του 2010 στη Ρωσία υπήρχαν περισσότερες από 300 χερσαίοι βαλλιστικοί πύραυλοι με πυρηνικές κεφαλές, σχεδόν 170 πύραυλοι σε υποβρύχια, και περίπου 1.000 αερομεταφερόμενοι πύραυλοι με πυρηνικές κεφαλές. Στις Ηνωμένες Πολιτείες υπήρχαν 450 χερσαίοι, 300 σε ναυτικές πλατφόρμες και περίπου 400 αερομεταφερόμενοι.
Ρωσικοί χερσαίοι διηπειρωτικοί βαλλιστικοί πυραύλοι - μια αποτίμηση
Οι χερσαίοι διηπειρωτικοί βαλλιστικοί πυραύλοι (Intercontinental Ballistic Missile - ICBM) ήταν στο επίκεντρο των σοβιετικών/ρωσικών στρατηγικών πυρηνικών δυνάμεων από τότε που αναπτύχθηκαν για πρώτη φορά. Στα πρώτα χρόνια η Σοβιετική Ένωση είχε μείνει λίγο πίσω από τον βασικό αντίπαλό της, τις Ηνωμένες Πολιτείες, σε αυτό το είδος των όπλων, αλλά η ψαλίδα διαφοράς έκλεισε γρήγορα. Η Μόσχα επέλεξε χερσαία συστήματα ICBM ως το κύριο συστατικό του στρατηγικού στρατιωτικού σχεδιασμού της. Στη δεκαετία του 1960 δημιούργησε μεγάλο αριθμό στρατιωτικών μονάδων εξοπλισμένες με τους νέους χερσαίους πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς. Οι μονάδες υπάγονταν στη νεοσυσταθείσα Διοίκηση Στρατευμάτων Στρατηγικών Βλημάτων (Ракетные войска стратегического назначения Российской Федерации - РВСН РФ, λατινικά: RVSN), μια διοίκηση η οποία είχε μια πολύ ιδιαίτερη θέση στις Ρωσικές Ένοπλες Δυνάμεις.
Μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 1960 η RVSN είχε γίνει η κύρια απειλή για τις Ηνωμένες Πολιτείες στον τομέα της πυρηνικής απειλής μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων. Στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας τα ICBM γράφουν ουσιαστικά το τέλος της σοβιετικής αεροπορίας μεγάλου βεληνεκούς. Κάποιοι λένε ότι αυτό συνέβη επειδή στον Νικίτα Χρουστσόφ δεν άρεσαν τα αεροπλάνα, άλλοι υποστηρίζουν ότι υπήρχαν σοβαροί οικονομικοί λόγοι για μια τέτοια κίνηση. Μόλις πολύ πρόσφατα η ρωσική κυβέρνηση αποχαρακτήρισε το χρηματοπιστωτικό και οικονομικό σκεπτικό πίσω από την απόφαση να επιλέξει πυραύλους αντί βομβαρδιστικά αεροπλάνα. Σε αντίθεση με την Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ, η Σοβιετική Πολεμική Αεροπορία έγινε σε μεγάλο βαθμό άνευ σημασίας ως στρατηγικό πυρηνικό συστατικό, και για το υπόλοιπο του 20ου αιώνα η παρουσία της στην πυρηνική τριάδα ήταν καθαρά πλασματική. Η μετέπειτα ανάπτυξη των στρατηγικών υποβρυχίων που είναι σε θέση να εκτοξεύσουν βαλλιστικούς πυραύλους (Submarine Launched Ballistic Missile -SLBM) δεν άλλαξε την κατάσταση. Τα συστήματα SLMB είχαν τελικά φτάσει στο ίδιο επίπεδο πολυπλοκότητας με τα χερσαίας εκτόξευσης βλήματα, αλλά για διάφορους λόγους, επιχειρησιακούς, τεχνικούς και υποδομές, τα SLBM έπαιζαν πάντα δευτερεύοντα και όχι απολύτως προβλέψιμο ρόλο στο σοβιετικό στρατιωτικό σχεδιασμό, σύμφωνα με πολλούς ειδικούς. Τριάντα χρόνια αργότερα, όταν η Σοβιετική Ένωση διαλύθηκε, η RVSN και τα ICBM εξακολουθούσαν να παίζουν κυρίαρχο ρόλο στη σοβιετική/ρωσική πυρηνική ικανότητα.
Δύσκολη κληρονομιά
Τον Σεπτέμβριο του 1990, λίγο πριν από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, η RVSN αντιπροσώπευε το 56 % των σοβιετικών στρατηγικών συστημάτων παράδοσης (1.398 από 2.500) και το 64% των πυρηνικών κεφαλών (6.612 από 10.271). Το έτος 1990 ήταν επίσης η χρονιά όπου ο αριθμός των αναπτυγμένων κεφαλών ανήλθε σε ιστορικό ρεκόρ. Χερσαία ICBM λειτουργούσαν κατά το χρόνο 36 πυραυλικές μεραρχίες και ταξιαρχίες. Υπήρχαν επτά κύριοι τύποι στρατηγικών πυραύλων σευπηρεσία (SS-11, SS-13, SS-17, SS-19, SS-18, SS-24 και SS-25), καθώς και ένας μεγάλος αριθμός των διαφόρων παραλλαγών. Από άποψη ισχύος, δομής, πολυπλοκότητας και κόστους, η RVSN ήταν ένα κολοσσός. Στα νεότερα χρόνια, πολλοί πρώην ηγέτες της Σοβιετικής Ένωσης και του Κομμουνιστικού Κόμματος επέμειναν ότι η διοίκηση αντιπροσώπευε μόνο το 5-6 % των στρατιωτικών δαπανών κατά τα τελευταία έτη πριν από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Η δομή των σοβιετικών στρατιωτικών δαπανών εξακολουθεί να παραμένει στην κατηγορία του απόρρητου - αλλά ακόμα κι αν αυτοί οι ισχυρισμοί είναι αληθείς, ένα τόσο χαμηλό ποσοστό δεν σημαίνει ότι η RVSN ήταν φθηνή. Μάλλον δείχνει πόσο τρομακτικά ακριβή ήταν ολόκληρη η σοβιετική στρατιωτική μηχανή και τα τεράστια χρηματικά ποσά που δαπανήθηκαν για άλλα πράγματα, όπως τα πυρηνικά όπλα, στρατιωτικά διαστημικά προγράμματα, πυραυλική άμυνα και αεράμυνα, Πολεμικό Ναυτικό, Πολεμική Αεροπορία, κλπ.
Όταν η Σοβιετική Ένωση διαλύθηκε, 334 βαλλιστικοί πυραύλοι μέσου βεληνεκούς (περίπου το 24% συνολικού αριθμού που είχαν αναπτυχθεί) αφέθηκαν πίσω στις νέες ανεξάρτητες Δημοκρατίες. Μία από τις αρχικές προτάσεις για την κατανομή των σοβιετικών πυρηνικών δυνάμεων στηρίχθηκε σε μια αφελή και προφανώς μη βιώσιμη λύση, με την οποία αυτές οι δυνάμεις (συμπεριλαμβανομένης της RVSN) θα λαμβάνουν τις διαταγές τους από την ενιαία στρατιωτική κεντρική διοίκηση της νεοσυσταθείσας Κοινοπολιτείας Ανεξαρτήτων Κρατών. Η ιδέα ήταν ότι κάθε πραγματική χρήση των πυρηνικών όπλων θα απαιτούσε μια συλλογική έγκριση όλων των χωρών της ΚΑΚ, και ότι τα ίδια τα όπλα θα ελέγχονται φυσικά από τα υπουργεία Άμυνας των νέων ανεξάρτητων κρατών.
Όλα αυτά τα σχέδια ήταν μακριά από την πραγματικότητα. Μια κοινή στρατηγική πυρηνική δύναμη συνεπαγόταν αναγκαστικά έναν κοινό στρατό. Αυτό ήταν εντελώς έξω από το πλαίσιο. Για παράδειγμα , όταν ο πρώτος αναπληρωτής επικεφαλής του Γενικού Επιτελείου στη Μόσχα, στρατηγός Μιχαήλ Κολέσνικοβ, ρωτήθηκε το 1992 για τους μηχανισμούς συνεργασίας με το Γενικό Επιτελείο της Ουκρανίας, η απάντησή του ήταν ειλικρινής και ξεκάθαρη: «Προς το παρόν, δεν υπάρχει συνεργασία». Ούτε υπήρξε τέτοια συνεργασία στα επόμενα χρόνια. Το καλύτερο που θα μπορούσε να αναμένεται υπό τις περιστάσεις ήταν να βρεθεί πολιτισμένα ένας μηχανισμός για την εξάλειψη των στρατηγικών πυρηνικών δυνατοτήτων αυτών των νέων ανεξάρτητων κρατών, οι οποίες είχαν κληρονομήσει σοβιετικά πυρηνικά όπλα. Μετά από πολλά διπλωματικά παζάρια, ένας τέτοιος μηχανισμός βρέθηκε. Στην Ουκρανία το 1992-1996 είχει αποσυναρμολογηθεί ολόκληρο το οπλοστάσιο από 176 πυραύλους, συμπεριλαμβανομένων των UR-100N UTTKh (SS-19) και R-23 UTTKh (SS-24). Στο Καζακστάν αποσυναρμολογήθηκαν 104 βλήματα R-36 (SS-18), και 54 κινητοί πυραύλοι Topol (SS-25) που κληρονόμησε η Λευκορωσία λίγο νωρίτερα, μετακινήθηκαν στη Ρωσία.
Ωστόσο, δύο δεκαετίες μετά έγινε σαφές ότι τα κύρια προβλήματα που αντιμετώπιζε η RVSN στις αρχές της μετασοβιετικής περιόδου έχουν να κάνουν με την απώλεια των υποδομών στα νέα ανεξάρτητα κράτη. Η αυτο-καταστροφή της Σοβιετικής Ένωσης είχε μετατρέψει, άμεσα και ριζικά, ολόκληρο το γεωπολιτικό σκηνικό, και άφησε τις στρατηγικές πυρηνικές δυνάμεις χωρίς λόγο ύπαρξης, δηλαδή χωρίς τον κύριο αντίπαλό τους. Υπήρξε μια ριζική στροφή από την παγκόσμια αντιπαράθεση προς την παγκόσμια εταιρική σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Πρωτοφανείς κινήσεις είχαν ως αποτέλεσμα την πρόοδο στον αφοπλισμό, όπως η πλήρης κατάργηση των πυραύλων μέσου και μικρού βεληνεκούς, οι μεγάλες μειώσεις των συμβατικών δυνάμεων και των εξοπλισμών στην Ευρώπη. Σε ένα τέτοιο κλίμα η προφανής ερώτηση ήταν εάν η Ρωσία εξακολουθεί να χρειάζεται τις στρατηγικές πυρηνικές δυνάμεις; Και αν ναι, ποιες πρέπει να είναι αυτές στο μέγεθος και στο σχήμα τους; Πώς μπορεί η χώρα να πληρώσει για αυτό το μέγεθος σε καιρό ειρήνης; Μη στρατιωτικοί και στρατιωτικοί ειδικοί είχαν κάνει ριζοσπαστικές προτάσεις για τη μείωση της πυρηνικής δύναμης στο ένα δέκατο του αρχικού μεγέθους της, τη ρευστοποίηση της πυρηνικής τριάδας και να τεθούν όλα τα υπόλοιπα πυρηνικά όπλα σε αποθήκευση.
Ακόμη και ο υπουργός Άμυνας, στρατηγός Πάβελ Γκράχεβ, είχε να πει για την RVSN κατά τη στιγμή: «Μερικοί από τους πυραύλους που παραμένουν στο έδαφος της Ρωσίας δεν είναι έτοιμοι για μάχη. Άλλοι είναι ακόμα σε επιχειρησιακή λειτουργία, αλλά δεν έχουν συγκεκριμένους στόχους. Οι γενικές κατευθύνσεις για αυτούς έχουν τεθεί, αλλά όχι συγκεκριμένοι στόχοι. Στη Λευκορωσία, στο Καζακστάν και την Ουκρανία, όλοι οι πύραυλοι έχουν αποσυναρμολογηθεί και μεταφέρθηκαν στο αποθεματικό δυναμικό. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο με τη συγκατάθεση των προέδρων, και μόνο για αντίποινα. Αλλά δεν πιστεύω ότι αυτοί οι βομβαρδισμοί παραμένουν μια πραγματική δυνατότητα. Απλά δεν μπορώ να φανταστώ ότι ένα πυρηνικό βλήμα θα μπορέσει ποτέ να ξεκινήσει από τη μία ήπειρο στην άλλη ...».
Ενώ οι άνθρωποι συζητούσαν εάν θα πρέπει να στοχεύουν οι πύραυλοι ή όχι, η RVSN αγωνιζόταν με το νέφος της ρωσικής κοινωνικής επανάστασης στις αρχές του 1990 - συμπεριλαμβανομένων των απεργιών πείνας από τους αξιωματικούς του στρατού. Εν τω μεταξύ, το υπόλοιπο οπλοστάσιο ICBM παρέμενε πολύ δαπανηρό να διατηρείται, και το ρωσικό δημόσιο ταμείο απλά δεν μπορούσε να αντέξει οικονομικά αυτού του είδος των δαπανών. Το 1994 η κυβέρνηση χορήγησε λιγότερο από το 50% της ήδη σοβαρά μειωμένης κατανομής του προϋπολογισμού για την RVSN, με τους διοικητές της να παρακαλούν την ομοσπονδιακή κυβέρνηση «για τουλάχιστον ένα ελάχιστα επαρκές επίπεδο χρηματοδότησης».
Δεν είναι περίεργο, λοιπόν, ότι οι νέες στρατηγικές πυρηνικές περικοπές που συμφωνήθηκαν με τις Ηνωμένες Πολιτείες σημειώθηκαν χωρίς καμία αντίσταση - και ίσως ακόμη και με κάποια ανακούφιση - μεταξύ των στρατιωτικών. Το 1991 η συνθήκη START-I, η οποία κληρονόμησε η Ρωσία από τη Σοβιετική Ένωση, είχε ήδη τεθεί σε ισχύ. Τον Ιανουάριο του 1993 οι δύο χώρες υπέγραψαν τη συνθήκη START-II που κατέληγε σε μια σοβαρή αναδιάρθρωση των ρωσικών στρατηγικών πυρηνικών δυνάμεων. Μείωσε σημαντικά την αναλογία της RVSN στη συνολική ρωσική πυρηνική ικανότητα και έθεσε αυστηρούς περιορισμούς για τη μελλοντική ανάπτυξη των χερσαίων πυραύλων.
Δεν υπάρχει πραγματική επιλογή
Παρ 'όλα αυτά, οι στρατηγικές πυρηνικές δυνάμεις εξακολουθούν να τυχαίνουν της προσοχής, και υπήρχε πολύ λίγος χρόνος για χάσιμο. Όταν η Σοβιετική Ένωση κατέρρευσε, οι περισσότεροι από τους επτά βασικούς τύπους ICBM σε υπηρεσία είχαν ήδη φτάσει διάφορα επίπεδα απαξίωσης. Μερικοί από αυτούς τους πυραύλους, ειδικά τα βλήματα SS-11 και SS-13, είχαν ήδη παροπλιστεί. Μόνο τρεις τύποι ICBM ήταν ακόμα στην παραγωγή: Το βαρύ βλήμα σε έκδοση σιλό R-36M2, ο στερεών καυσίμων RT-23 UTTKh, ο οποίος εκτοξεύεται από σιλό ή σε μια άλλη έκδοση από μια κινητή πλατφόρμα σιδηρόρδομου, και το βλήμα Topol, τοποθετημένο σε τροχοφόρο πλαίσιο. Ο σχεδιαστής και κατασκευαστής των R-36M2 και RT-23 UTTKh, η Yuzhnoye Research & Production Company (NPO Yuzhnoye), εδρεύει στην Ουκρανία. Οι παραδόσεις των δύο τύπων πυραύλων στο οπλοστάσιο της RVSN σταμάτησε σχεδόν αμέσως όπως η Ουκρανία απέκτησε την ανεξαρτησία της. Τοβλήμα RT-2PM Topol ICBM σχεδιάστηκεαπότο Moscow Thermal Technology Institute (MIT). Παρέμεινε στην παραγωγή στο εργοστάσιο Votkinskiy Machinery Plant στη Ρωσία. Το 1990 η RVSN είχε 306 τέτοια βλήματα, ο αριθμός ανήλθε σε 333 το 1991, 351 το 1992 και κορυφώθηκε σε 369 το 1993.
Το βλήμα Topol, ωστόσο, δεν ήταν πλέον απόλυτα επαρκές για τις απαιτήσεις της RVSN, όσον αφορά την απόδοση και τα χαρακτηριστικά. Οι στρατηγικές πυραυλικές δυνάμεις ήθελαν έναν πύραυλο με μεγαλύτερο βάρος, πιο ικανό να διεισδύει την πυραυλική άμυνα του αντιπάλου, και κατάλληλο για εκτόξευση από σιλό, καθώς και από κινητές πλατφόρμες. Η ανάγκη για αντικατάσταση του Topol έγινε φανερή ακόμη και πριν από τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης. Αυτή διάλυση ήρθε όταν η RVSN όχι μόνο ήταν μόνο στο απόγειο της δύναμής της, αλλά και στη μέση ενός ακόμη κύκλου ανανέωσης της τεχνολογίας. Ως εκ τούτου, εκτός από το μεγαλύτερο στον κόσμο πυραυλικό οπλοστάσιο, η Ρωσία κληρονόμησε τουλάχιστον πέντε νέους τύπους πυραύλων ICBM σε αρκετά προχωρημένο στάδιο Ε & Α.
Ένας τέτοιος μεγάλος αριθμός νέων πυραύλων σε εξέλιξη ήταν το αποτέλεσμα ενός νέου γύρου των εντάσεων μεταξύ της Μόσχας και της Ουάσιγκτον από τα τέλη του 1970 - αρχές του 1980. Υπήρξε μια σειρά από κρίσεις λόγω των πυραύλων μέσου βεληνεκούς, στην Ευρώπη, στο Αφγανιστάν, κατά τη διάρκεια αρκετών «στρατηγικών επιθετικών πρωτοβουλιών» (MX και Midgetman ICBM, Trident-II SLBM και το βομβαρδιστικό Β-1), και τελικά λόγω της Πρωτοβουλίας Στρατηγικής Άμυνας (SDI) του Ρόναλντ Ρίγκαν. Εκ των υστέρων, η σοβιετική ηγεσία είχε σαφώς υπερεκτιμήσει την απειλή που τίθεται από το πρόγραμμα SDI των ΗΠΑ. Εν τω μεταξύ, η κυβέρνηση της Ουάσιγκτον είχε αντιδράσει παρόμοια υπερβολικά σε μερικά από τα σοβιετικά βήματα. Όλα αυτά είχαν ως αποτέλεσμα μια νέα κούρσα εξοπλισμών. Τα σοβιετικά αντίμετρα εναντίον του προγράμματος SDI πήραν χρόνο για να αναπτυχθούν, ένα αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα για να ολοκληρωθεί ένας κατάλογος των απαιτήσεων για τα νέα οπλικά συστήματα. Ως εκ τούτου, μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1980 όλα αυτά τα συστήματα δεν είχαν εισέλθει στο τελικό στάδιο της Ε & Α. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 υπήρχαν πέντε νέα βλήματα που πλησίαζαν την παραγωγή:
Ikar (R-36M3), μια σημαντική αναβάθμιση του βαρέους πυραύλου υγρών καυσίμων R-36M2v, με πολύ μεγαλύτερη ικανότητα αντιπυραυλικής άμυνας και ανθεκτικότητα στις επιδράσεις μια πυρηνικής έκρηξης. Ο πύραυλος έχει σχεδιαστεί από τη NPO Yuzhnoye (Ντιεπροπετρόφσκ, Ουκρανία).
Yermak (RT-23M), μια σημαντική αναβάθμιση του πυραύλου στερεών καυσίμων RT-23 UTTKh, με πολύ μεγαλύτερη ικανότητα αντιπυραυλικής άμυνας και ανθεκτικότητα στις επιδράσεις μια πυρηνικής έκρηξης. Σχεδιάστηκε από τη NPO Yuzhnoye.
Kuryer, νέος στερεών καυσίμων ICBM τοποθετημένος σε τροχοφόρο πλαίσιο, σχεδιασμένος από το MIT (Μόσχα). Ο πύραυλος είχε ήδη εισέλθει σε πτητικές δοκιμές.
Albatros, νέος στερεών καυσίμων ICBM, με βάση ένα σιλό και μια κινητή έκδοση, εξοπλισμένα με κεφαλή ολίσθησης. Σχεδιάστηκε από την NPO Machine( μια εταιρεία που εδρεύει στο Reutov).
Universal, νέος στερεών καυσίμων ICBM, σε έκδοση σιλό και μια κινητή έκδοση, που σχεδιάστηκε από τη NPO Yuzhnoye ( η έκδοση σιλό) και την MIT (η κινητή έκδοση) . Ο πύραυλος ήταν έτοιμος για να εισέλθει πτητικές δοκιμές.
Εκ πρώτης όψεως, η ρωσική στρατιωτική ηγεσία φάνηκε να έχει μια πληθώρα νέων τύπων πυραύλων για να επιλέξει από αυτούς, αλλά τα φαινόμενα απατούν. Τα προγράμματα Ikar και Yermak είχαν ανασταλεί επισήμως ακόμη και πριν από τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, και δεν υπήρχε πιθανότητα να ξαναρχίσουν, όπως τα βασικά μοντέλα, R-36M2 και R-23 UTTKh, διακόπηκαν. Το Albatros αντιμετώπιζε μεγάλα προβλήματα στο στάδιο του σχεδιασμού, και οι πιθανότητες φαινόταν λεπτές, ακόμη και πριν από το 1991. Ο συμπαγής Kuryer φαινόταν πολύ ελπιδοφόρος πίσω στο χρόνο, όταν η RVSN μπορούσε να αντέξει οικονομικά να λειτουργεί όλο το φάσμα των τύπων πυραύλων. Όμως, στις νέες συνθήκες δεν θα μπορούσε να είναι υποψήφιος για έναν τύπο ICBM. Τα ενεργειακά χαρακτηριστικά και η μάζα του ήταν ανεπαρκείς στοιχεία για να φέρει το είδος των πυρηνικών κεφαλών που απαιτούσε η στρατιωτική ηγεσία, ή για να καταστεί αρκετά ανθεκτικός για την πυραυλική άμυνα.
Ο Universal είναι ένα ελαφρύ σύστημα ICBM. Ο κατάλογος των απαιτήσεων καταρτίστηκε (πριν από τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης) για να αντανακλά τους περιορισμούς της συνθήκης START-I. Η διατύπωση της συνθήκης άφησε επαρκή περιθώρια για ένα εντελώς νέο πύραυλο ως αναβάθμιση ενός υπάρχοντος.
Ως εκ τούτου, ήταν η μόνη πραγματική επιλογή που είχαν στο ρωσικό υπουργείο Άμυνας. Ο πύραυλος τελικά έφθασε στο στάδιο της μαζικής παραγωγής, αν και όχι χωρίς προβλήματα, αρχικά ως ένας κοινός σχεδιασμός των MIT και NPO Yuzhnoye. Η ουκρανική εταιρεία ήταν υπεύθυνη όχι μόνο για την έκδοση σιλό, μέρος του έργου περιλαμβάνει και τους κινητήρες του πρώτου σταδίου, τα αντίμετρα πυραυλικής άμυνας, το φέρινγκ του ωφέλιμου φορτίου και το συγκρότημα πρωτότυπο για τις πτητικές δοκιμές. Στη θεωρία, η συνέχιση της συνεργασίας με την Ουκρανία δεν ήταν εντελώς αδιανόητη, και το θέμα είχε συζητηθεί σοβαρά σε κάποιο σημείο.
Η συνεργασία αυτή δεν έγινε ποτέ πραγματικότητα. Η ουκρανική πλευρά της ιστορίας δόθηκε από τη NPO Yuzhnoye στην επίσημη ιστορία της εταιρείας που δημοσιεύθηκε το 2004. Η ρωσική θέση μπορεί να βρεθεί στα ανεπίσημα απομνημονεύματα που δημοσιεύθηκαν από τον στρατηγό Αλεξάντρ Ριαζκίχ (αναπληρωτής διοικητής της RVSN το 1984-1993). Σύμφωνα με τη ρωσική θέση, η συνεργασία με την Ουκρανία έγινε εντελώς αδύνατη μετά από την ανεξαρτησία της Ουκρανίας, και για μια ολόκληρη σειρά από πολύ καλούς λόγους. Από την πλευρά της, η Yuzhnoye λέει ότι έκανε ό, τι θα μπορούσε ενδεχομένως - και ήταν έτοιμη να κάνει ακόμα περισσότερα - για να συνεχίσει να συνεργάζεται με τους Ρώσους για το πρόγραμμα Universal. Ο επικεφαλής σχεδιαστής της εταιρείας, Στανισλαβ Κονγιούκοβ, ζήτησε ακόμη και από τον Ρώσο Πρόεδρο Μπόρις Γέλτσιν να παρέμβει, αλλά εις μάτην. Το μόνο πράγμα που οι δύο χώρες συμφώνησαν τελικά ήταν ότι η ουκρανική πλευρά θα παραδώσει στον πρώην ρωσικό εταίρο τα τμήματα του έργου που είχαν ήδη ολοκληρωθεί.
Topol-M αντί του Universal
Το μοναδικό ινστιτούτο που απομένει για την ανάπτυξη τουUniversal, το ΜΙΤ της Μόσχας, ήταν τώρα επιφορτισμένο με την παραγωγή του μισο-ουκρανικού πυραύλου. Το πρώτο σύνταγμα οπλισμένο με 10 νέα ICBM σε σιλό άρχισε να λειτουργεί στην Τατισγιέβο, κοντά στο Σαρατόβ, στις 30 Δεκεμβρίου 1998. Για να συμμορφωθεί με τους όρους της συνθήκης START-I ο πύραυλος ορίστηκε ως Topol -M, μια αναβάθμιση του υπάρχοντος Topol (RS-12M VARIANT 2, χρησιμοποιώντας τη διατύπωση της συνθήκης). Η κινητή έκδοση του Topol-M πήρε πολύ περισσότερο χρόνο για να έρθει στην παραγωγή. Το πρώτο σύνταγμα οπλισμένο με αυτό το βλήμα ξεκίνησε να λειτουργεί στην Τεγκόνο (Περιφέρεια Ιβάνοβο) μόλις το 2006. Μέχρι το τέλος του 2012, δεκατέσσερα χρόνια μετά το ξεκίνημα της ανάπτυξης των πρώτων Topol-M, ο αριθμός των μονάδων που βασίζεται σε σιλό εκτιμάται στις 60. Υπάρχουν επί του παρόντος μόνο 36 κινητοί πύραυλοι σε υπηρεσία, συμπεριλαμβανομένων 18 μονάδων Yars, που είναι μια τροποποίηση του Topol-M.
Η ανάπτυξη του Yars, επίσης γνωστός ως Topol-MR, κατέστη δυνατή με τη λήξη της συνθήκης START-I, και από τη ρωσική και αμερικανική αποχώρηση από την START- II. Για τα επόμενα χρόνια το βλήμα Yars θα παραμείνει το μόνο ICBM στη μαζική παραγωγή στη Ρωσία. Όσον αφορά το σχεδιασμό και τα συστατικά του Yars, έχει πολλά κοινά με τον πύραυλο Bulava, το νέο σύστημα SLBM που σχεδιάστηκε επίσης από το MIT.
Η Ρωσία ανακοίνωσε επίσημα ότι άλλες τρεις από τις υφιστάμενες μεραρχίες πυραύλων θα οπλιστούν με τους Yars. Πιο συγκεκριμένα, τα κινητά βλήματα Yars θα αντικαταστήσουν τους παλιούς Topol που σήμερα είναι σε υπηρεσία με τις μεραρχίες στο Ιρκούτσκ και Νοβοσιμπίρσκ. Στην Κοζέλσκ, η έκδοση σιλό του Yars θα αντικαταστήσει τον UR-100N UTTKh. Προς το παρόν, δεν είναι σαφές πόσο καιρό θα απαιτήσει το πρόγραμμα επανεξοπλισμού. Κρίνοντας από τα ήδη γνωστά στοιχεία για την ανάπτυξη του Topol-M , μόνο περίπου έξι ή επτά νέα βλήματα είχαν αναπτυχθεί κατά μέσο όρο ανά έτος. Ας θυμηθούμε ότι το 1985-1993, 369 κινητοί πυραύλοι Topol είχαν αναπτυχθεί στη Σοβιετική Ένωση / Ρωσία, το οποίο μεταφράζεται σε ένα μέσο ποσοστό από 41 βαλλιστικούς πυραύλους μέσου βεληνεκούς ανά έτος. Τα παλιά βλήματα Topol αποσύρονται τώρα σε παρόμοιο ποσοστό. Σύμφωνα με τις ανταλλαγές πληροφοριών μεταξύ της Ρωσίας και των Ηνωμένων Πολιτειών στο πλαίσιο της συνθήκης START-I, κατά την τετραετή περίοδο από τα μέσα του 2005 έως τα μέσα του 2009, ο αριθμός των αναπτυγμένων μέσου βεληνεκούς βαλλιστικών πυραύλων SS-25 έπεσε από 294 σε 176 μονάδες.
Τα σχέδια για τον επανεξοπλισμό της RVSN με το νέο στρατηγικό βλήμα εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν μια σειρά από παλιά προβλήματα. Αυτά περιλαμβάνουν τις συχνές διακοπές στη χρηματοδότηση, διαχειριστικά και διοικητικά ζητήματα (συμπεριλαμβανομένων των διαφορών πάνω από τη διαμόρφωση των τιμών), και τις δυσκολίες που σχετίζονται με την τεχνολογία. Πολλά από τα μηχανήματα παραγωγής στο εργοστάσιο Votkinskiy από καιρό χρειάζονται αντικατάσταση, αλλά μόνο που τώρα η εταιρεία έχει αρχίσει να αναπτύσσει ένα πρόγραμμα ανανέωσης της τεχνολογίας. Η κυβέρνηση έχει εξετάσει τη δυνατότητα της δημιουργίας μιας εντελώς νέας μονάδας για παράγει τους νέους πυραύλους, αλλά άφησε την τελική απόφαση για το υπουργείο Άμυνας. Προς το παρόν, στο υπουργείο δεν φαίνεται να ενδιαφέρονται πολύ για την ιδέα αυτή.
Ο Topol-M, ο οποίος χρησιμοποιείται, είναι κατά το ήμισυ της Ουκρανίας, μπορεί να γίνει ρωσικός, δεδομένου ότι ενδεχομένως θα μπορούσε - αλλά ο κατασκευαστής του εξακολουθεί να εξαρτάται από τους ξένους προμηθευτές τεχνολογίας, κατασκευαστικών στοιχείων και υλικών. Ο κατάλογος των εισαγωγών περιλαμβάνει στοιχεία του πλαισίου του βλήματος (όπως οι μη μεταλλικές ίνες), τα καύσιμα, τα ηλεκτρονικά, τα μέρη των εκτοξευτών, κλπ. Ο επικεφαλής σχεδιαστής στην MIT, ακαδημαϊκός Γιούρι Σολομόνοβ, ανησυχεί ότι μια τέτοια εξάρτηση από τις εισαγωγές θα συνεχίσει να αυξάνεται. Η RVSN ως σύνολο παραμένει, εξαρτάται όμως από ορισμένους τομείς της συνεργασίας με τους Ουκρανούς. Κρίνοντας από τις ετήσιες εκθέσεις των ουκρανικών επιχειρήσεων σε σχέση με το υλικό και τις τεχνολογίες που παρέχονται στη Ρωσία «στο πλαίσιο της συνεργασίας στην εξερεύνηση του διαστήματος και την ανάπτυξη και λειτουργία των διαστημοπλοίων και εξοπλισμού πυραύλων», οι εισαγωγές των διαφόρων εξαρτημάτων και υλικών από την Ουκρανία για τις ρωσικές στρατηγικές πυραυλικές δυνάμεις παραμένουν πολύ σημαντικές. Οι εισαγωγές αυτές είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση σε λειτουργία όλων των υπόλοιπων υγρών καυσίμων ICBM (R-36M UTTKh, R-36M2 και UR-100N UTTKh) και τους πυραύλους Topol που βρίσκονται ακόμη στο δυναμικό. Επιπλέον, εκθέσεις της ουκρανικής κυβέρνησης δείχνουν ότι η Ουκρανία συμμετέχει επίσης στην παραγωγή ενός άλλου νέου στρατηγικού πυραύλου, το σύστημα Sineva SLBM (3M37U2).
Εν τω μεταξύ, το 20ετές μονοπώλιο του Topol-M έχει έρθει στο τέλος του. Οι περιορισμοί σχετικά με τους τύπους των ICBM που είχαν επιβληθεί προηγουμένως από την παλιά START και την SALT δεν υπάρχουν πια, όπως ο περιορισμός στον αριθμό των κεφαλών που επιτρέπεται κάθε βλήμα να μεταφέρει.
Αυτό έχει ανοίξει νέες ευκαιρίες. Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας αναζητεί ενεργά για τις καλύτερες εναλλακτικές λύσεις για τα υπόλοιπα συστήματα ICBM υγρών καυσίμων, τα οποία έχουν από καιρό απαξιωθεί και είναι πολύ πιο πέρα από την προβλεπόμενη διάρκεια χρήσης τους. Αυτές οι προσπάθειες της Ρωσίας ωθούνται από τον πρόσφατο ενθουσιασμό των Αμερικανών για ένα παγκόσμιο σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας. Δεν είναι ακριβώς μια δέσμη νέων ιδεών που ωθεί τη Ρωσία ως προς το πώς να αντιμετωπίσει την αμερικανική πυραυλική άμυνα. Πολλοί εμπειρογνώμονες, οι οποίοι γνωρίζουν ένα ή δύο πράγματα περισσότερο για την RVSN και τις στρατηγικές πυρηνικές δυνάμεις της, προτείνουν μια ανάσταση κάποιων παλαιών σοβιετικών σχεδίων. Αυτά περιλαμβάνουν το συμπαγές ICBM Kuryer, καθώς και τον μέσου βεληνεκούς Skorost, συστήματα τα οποία θα μπορούσαν δυνητικά να εξουδετερώσουν την αμερικανική πυραυλική άμυνα στην Ευρώπη.
Αξιόπιστες πηγές έχουν αναφέρει ότι έχουν ανατεθεί σοβαρά προγράμματα Ε & Α (όπως το Neizbezhnost και Molodets) και διεξάγονται μελέτες σκοπιμότητας της ανάπτυξης νέων τύπων πυραυλικών συστημάτων σταθερής θέσης και κινητά (σιδηρόδρομος). Σε ό, τι αφορά τα τελευταία, επικράτησε η κοινή λογική. Έχει αποφασιστεί ότι δεν υπάρχει λόγος να αναβιώσει αυτή η τεχνολογία. Η Σοβιετική Ένωση ήταν η μόνη χώρα που ανέπτυξε τέτοια συστήματα, τα οποία εξοπλίζονται με τον R-23 UTTKh.
Όσον αφορά τα συστήματα σταθερής θέσης, η ρωσική κυβέρνηση έδωσε το πράσινο φως για το σχέδιο Ε & Α Sarmat, το οποίο έχει ως στόχο να αναπτύξει έναν μελλοντικό ICBM υγρών καυσίμων. Σε αυτό το σημείο είναι πολύ λίγα είναι γνωστά για το Sarmat. Το έργο είναι υπό την ηγεσία του ινστιτούτου Makeyev State Rocket Center. Το συγκρότημα Chemical Automation Design Bureau στο Βορονέζ (ο σχεδιαστής των ICBM υγρών καυσίμων UR-100N UTTKh και R-36M2) έχει επιφορτιστεί με τον εκσυγχρονισμό των κινητήρων του πυραύλου υγρών καυσίμων. Η OAO Avangard, που εδρεύει στην Σαφάνοβο (περιοχή Σμολενσκ), είναι υπεύθυνη για την ανάπτυξη του κοντέινερ μεταφοράς και εκτόξευσης.
Η ιδέα της επιστροφής σε ένα σχέδιο ICBM υγρών καυσίμων δεν είναι νέα. Έξι χρόνια πριν, ο επικεφαλής σχεδιαστής της NPO Machine, Γερβέρτος Γιεφρέμοβ, μίλησε για την «επείγουσα ανάγκη ανάπτυξης, ξεκινώντας από 2015-2016, για έναν νέο ισχυρό πύραυλο υγρών καυσίμων με μικτό βάρος εκτόξευσης περίπου 100 τόνων». Από τότε οι υποστηρικτές της τεχνολογίας πυραύλων υγρών καυσίμων σημείωσαν ορισμένα αξιοσημείωτα αποτελέσματα. Οι εργασίες για το νέο σύστημα ICBM υγρών καυσίμων είναι τώρα μέρος του Κρατικού Εξοπλιστικού Προγράμματος 2020. Ωστόσο, τα επιχειρήματά τους υπέρ της τεχνολογίας παραμένουν σε μεγάλο βαθμό τα ίδια.
Το κύριο επιχείρημα είναι το κόστος. Πράγματι, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι πύραυλοι υγρών καυσίμων είναι φθηνότεροι σε μαζική παραγωγή από τα σχέδια στερεών καυσίμων. (Για να υπογραμμιστεί αυτό, το 1983-1985 η τιμή αγοράς ενός πυραύλου UR-100N UTTKh ήταν 809.000 ρούβλια, ενώ ένα κύριο άρμα μάχης T- 80U κόστιζε 824.000 ρούβλια το 1980). Όμως, το κόστος λειτουργίας είναι ένα εντελώς διαφορετικό ζήτημα. Είναι δύσκολο να εκφραστεί σε ρούβλια η πολύ μεγαλύτερη πολυπλοκότητα της λειτουργίας και της συντήρησης ενός ICBM υγρών καυσίμων, ή οι κίνδυνοι στο χειρισμό των τοξικών συστατικών των καυσίμων - κυρίως το επτύλιον. Εν τω μεταξύ, σε σύγκριση των πυραύλων υγρών καυσίμων από την NPO Yuzhnoye και NPO Machine σε σχέση με τους τέσσερις πυραύλους στερεών καυσίμων σχεδιασμένοι από το MIT, ο στρατηγός Αλεξάντρ Ριαζκίχ τονίζει την απλότητα και την αξιοπιστία της τεχνολογίας στερεών καυσίμων. Μιλά επίσης για την πολύ υψηλή τιμή που καταβάλλεται από το προσωπικό των στρατηγικών πυραυλικών δυνάμεων που εργάζονται με ουσίες όπως το επτύλιο και το τετροξειδίου του αζώτου.
Ένα άλλο επιχείρημα που χρησιμοποιείται τακτικά σε αυτή τη συζήτηση είναι ότι οι πύραυλοι υγρών καυσίμων δεν μπορούν να επιτύχουν το είδος των επιδόσεων της τεχνολογίας στερεών καυσίμων. «Ο Topol μπορεί να μεταφέρει το πολύ τρεις κεφαλές, ενώ ένα βαρύ βλήμα μπορεί να μεταφέρει δέκα,» σύμφωνα με τον αναπληρωτή υπουργό Άμυνας Βλαντίμιρ Ποπόβκιν, σχολιάζοντας το νέο πρότζεκτ. Αυτό και μόνο αποδεικνύει την αποτελεσματικότητα των βαρέων πυραύλων. Αλλά αν ο στόχος είναι να αναπτυχθεί ένας νέος 100 τόνων ICBM, τότε ένας τέτοιος πύραυλος είναι σε μια διαφορετική κατηγορία από τον ελαφρύ Topol, γι 'αυτό είναι άδικο να γίνουν άμεσες συγκρίσεις μεταξύ των δύο. Και δεύτερον, ας θυμηθούμε ότι η RVSN ήδη λειτουργεί ένα ICBM στερεών καυσίμων με βάρος εκτόξευσης περίπου 100 τόνους και μπορεί να μεταφέρει τις απαιτούμενες 10 κεφαλές. Το βλήμα είναι το R-23 UTTKh που μπήκε σε υπηρεσία το 1980. Σε ό, τι αφορά τις βασικές προδιαγραφές - δηλαδή μάζα, μέγεθος και βάρος - το R-23 UTTKh ταιριάζει με τον υγρών καυσίμων UR-100N UTTK. Το πρώτο άρχισε να αντικαταθιστά τον τελευταίο σε σιλό - και θα είχε αντικατασταθεί πλήρως αν δεν ήταν η πτώση της Σοβιετικής Ένωσης. Έτσι δεν είναι ακριβώς σαφές γιατί η ρωσική κυβέρνηση επέλεξε να αναβαθμίσει τον υγρών καυσίμων UR-100 και όχι τον στερεών καυσίμων R-23.
Ένα άλλο επιχείρημα που χρησιμοποιείται από τους υποστηρικτές της τεχνολογίας στερεών καυσίμων είναι ότι οι Αμερικανοί την έχουν από καιρό επιλέξει αντί της αντίπαλης τεχνολογίας υγρών καυσίμων (για λόγους που περιλαμβάνουν την απροθυμία να εργαστούν με επτύλιο). Η βασική απάντηση του λόμπι υγρών καυσίμων είναι ότι οι Αμερικανοί έχουν από καιρό ανακαλύψει το μυστικό για ένα φτηνό πύραυλο στερεών καυσίμων, ενώ η Ρωσία δεν έχει, και ως εκ τούτου, δεν έχει άλλη επιλογή (και προφανώς ποτέ δεν θα έχει) από το να χρησιμοποιεί ICBM υγρών καυσίμων. Είναι αλήθεια ότι η Σοβιετική Ένωση είχε μείνει πίσω από τις Ηνωμένες Πολιτείες στην τεχνολογία στερεών καυσίμων από το 1960 - ως εκ τούτου, η προτίμησή της για πυραύλους υγρών καυσίμων. Πρέπει να πούμε ωστόσο ότι για 30 χρόνια η σοβιετική πολιτική και στρατιωτική ηγεσία απαίτησε από τη σοβιετική βιομηχανία να κλείσει αυτό το τεχνολογικό χάσμα με τους Αμερικανούς.
Η ανωτερότητα των πυραύλων στερεών καυσίμων, στην ισορροπία των χαρακτηριστικών, δεν ήταν ποτέ υπό αμφισβήτηση. Μόλις η σοβιετική χημική βιομηχανία είχε επιτύχει τις απαιτούμενες επιδόσεις των στερεών καυσίμων, η κυβέρνηση άρχισε να δίνει προτεραιότητα στην ανάπτυξη των πυραύλων στερεών καυσίμων. Αυτό επιβεβαιώνεται από τα στοιχεία που αναφέρθηκαν προηγουμένως σε αυτό το άρθρο: Από τους επτά τύπους πυραύλων στην υπηρεσία της RVSN το 1990, τρεις ήταν πυραύλοι στερεών καυσίμων. Αλλά από τα πέντε νέα συστήματα ICBM στην ανάπτυξη, τα τέσσερα ήταν στερεών καυσίμων, και μόνο ένα στηρίχθηκε στην τεχνολογία υγρών καυσίμων. Η σοβιετική ηγεσία πήρε αυτό που ήθελε πάντα: Από τη δεκαετία του 1990 η RVSN ήταν σε θέση να αρχίσει να αντικαθιστά το υφιστάμενο οπλοστάσιο με νέα συστηματα ICBM στερεών καυσίμων (συμπεριλαμβανομένου του αναφερθέντος πυραύλου 100 τόνων). Αλλά αυτή η ευκαιρία χάθηκε.
Είκοσι χρόνια μετά , η RVSN παραμένει το βασικό συστατικό των ρωσικών στρατηγικών πυρηνικών δυνάμεων, τόσο από την άποψη των οχημάτων παράδοσης, όσο και των πυρηνικών κεφαλών. Το μέλλον της ρωσικής πυρηνικής ικανότητας εξαρτάται από την επιλογή του σωστού δρόμου για την ανάπτυξη της εν λόγω διοίκησης. Οι Αμερικανοί ανακάλυψαν το μυστικό των φθηνών στερεών καυσίμων μισό αιώνα πριν. Δεν είναι ακριβώς σαφές γιατί η κυβέρνηση της Μόσχας δεν μπορεί να ωθήσει τη ρωσική βιομηχανία να επιτύχει επιτέλους αυτό τον στόχο. Υπάρχουν πάρα πολλά κενά στις εξηγήσεις που έχουν δοθεί μέχρι στιγμής.
